2. SAMINOR

Marita Melhus; Ann Ragnhild Broderstad

doi:10.7557/7.6456

Authors

Marita Melhus UiT Norgga árktalaš universitehta https://orcid.org/0000-0002-8535-868X
Ann Ragnhild Broderstad UiT Norgga árktalaš universitehta https://orcid.org/0000-0003-3843-6953

DOI:

https://doi.org/10.7557/7.6456

Keywords:

SAMINOR

Abstract

SAMINOR-guoradallam la Sáme varresvuoda dutkama guovdátja ájnnasamos dutkamprosjækta ja akta dajs ájnnasamos gáldojs mij guosská máhttuj sáme ja nuorttalijvuona åbbålasj álmmuga varresvuoda ja iellemdile birra. Badjásasj álggoálmmukperspektijvva dahká SAMINOR sierralágásj dáhtábáŋŋkan sihke nasjåvnålasj ja rijkajgasskasasj dásen. SAMINOR tjadáduvvá guovlojn gånnå edna sáme årru. Måttijn suohkanijn la aj stuorra guojna álmmuk. SAMINOR-dutkamav máhttá gålmå oajvvesuorggáj juohket: Rubbmelasj varresvuohta, mentála varresvuohta ja varresvuodadievnastusáj fálaldagá álmmugij. Dálátjij la SAMINOR dáhtájt tjoahkkim guovten ájggudagán, SAMINOR 1 jagijt 2003–2004 ja SAMINOR 2 jagijn 2012–2014. SAMINOR 1 tjadáduváj Álmmukvarresvuoda instituhta siegen madi SAMINOR 2 tjadáduváj Sáme varresvuoda dutkama guovdátjis aktu. Dálla plániduvvá ådå dáhtátjoahkkim, SAMINOR 3, gånnå vijdedip geografijjalasj guovlov váj buorebut gåbttjå guojna, merrasáme ja oarjjelsáme årromguovlojt. Vuostasj oassen SAMINOR 3, tjadáduvvá kvalitatijva ságájdahttemguoradallam mij gåvvit mij álmmuga ietjas mielas la guoskavasj mij guosská sijá varresvuohtaj ja rijbbamij ja majt varresvuodaguoradallam sijá guovlon bierri vuorodit. SAMINOR-dutkambåhtusa li moaddásijda ávkken: sáme álmmugij ja álmmugij ietján, Sámediggáj, suohkanijda ja fylkajda, nasjåvnålasj oajválattjajda ja varresvuoda barggijda. Duodden doajmmá SAMINOR “EU-kontroallan” juohkka ájnna oassálasste varresvuodas. Gå gåvvit álmmuga varresvuodav, de máhttá SAMINOR viehkken liehket váj hieret iehpevarresvuodav ja buoret varresvuoda dievnastusáj fálaldagáv álmmugij mijá moattebelak nuorttalamos rijkkaoasen.

Downloads

Download data is not yet available.

Metrics

Metrics Loading ...

Author Biographies

Marita Melhus, UiT Norgga árktalaš universitehta

Marita Melhus la statistihkár ja barggá seniorinsjenierran Sáme varresvuodadutkama guovdátjin, UiT Vuona arktalasj universitiehtan. Sån vásstet SAMINOR ja Fra bygd til by dáhtábásaj åvdås ja viehket dutkijt statistihkalasj analijsaj ja programmierimijn. Marita la guojmmetjállen edna artihkkalijn ja rapårtåjn maj sisadno la Vuona biele sámij varresvuoda dille.

Ann Ragnhild Broderstad, UiT Norgga árktalaš universitehta

Skait Erna Anne-Ravdna, gástaduvvam Ann Ragnhild Broderstad, la dåktår ja sujna la dåktårgráda epidemiologijjan. Ann Ragnhild la sismedisijna ja varraskihpudagáj sierratjiehppe. Sån barggá uddni fágalasj jådediddjen Sáme varresvuodadutkama guovdátjin, Varresvuodadiedalasj fakultiehtan, UiT Vuona arktalasj universitiehtan. Duodden barggá oajvvedåktårin Nuortta-Vuona universitiehttaskihppijvieson, Harstad. Ann Ragnhild la guovte stuorra álmmukguoradallamij dutkamjådediddje, Varresvuohta- ja iellemdilleguoradallam SAMINOR ja Fra bygd til by. Barggá moatte rijkajgasskasasj dutkij siegen Sverigis, Ådå Zealandas, Australias, Canadas, Ruonáednamis/Danmárkos ja USA:as ja la læhkám sebrulasj Arctic Human Health Research Group Arktalasj ráde vuolen ájggudagán 2008–2018. Ann Ragnhild la oassen Healthy Choices jådediddje juohkusis, NFR-ruhtaduvvam prosjækta masi gulluji moadda stuorra álmmukguoradallama, daj gaskan aj SAMINOR.

References

Lund E, Melhus M, Hansen KL, et al. Population based study of health and living conditions in areas with both Sami and Norwegian populations--the SAMINOR study. Int J Circumpolar Health 2007;66(2):113-28. https://doi.org/10.3402/ijch.v66i2.18241. DOI: https://doi.org/10.3402/ijch.v66i2.18241

Brustad M, Hansen KL, Broderstad AR, et al. A population-based study on health and living conditions in areas with mixed Sami and Norwegian settlements - the SAMINOR 2 questionnaire study. Int J Circumpolar Health 2014;73:23147. https://doi.org/10.3402/ijch.v73.23147. DOI: https://doi.org/10.3402/ijch.v73.23147

Broderstad AR, Hansen S, Melhus M. The second clinical survey of the population-based study on health and living conditions in regions with Sami and Norwegian populations - the SAMINOR 2 Clinical Survey: Performing indigenous health research in a multiethnic landscape. Scand J Public Health 2020;48(6):583-593. https://doi.org/10.1177/1403494819845574. DOI: https://doi.org/10.1177/1403494819845574

ILO-konvensjon nr. 169 om urfolk og stammefolk i selvstendige stater: The International Labour organization, 1990. [Tilgjengelig fra: https://www.regjeringen.no/contentassets/a5e5f2b1e4984468b04b10a60d26678b/ilo_norsk_020617.pdf].

Broderstad AR, Melhus M, Hansen S, et al. Helse- og livsstilsundersøkelsen SAMINOR 2. Rapport Kautokeino kommune, februar–mars 2013. Tromsø: Senter for samisk helseforskning, UiT Norges arktiske universitet, 2015. [Tilgjengelig fra: https://uit.no/Content/439123/Kautokeino-med-vedlegg.pdf].

Broderstad AR, Silviken A (redaktører). Korsen é det med helsa di? Gokte don leak rupmaha bearri? Tromsø: Senter for samisk helseforskning, UiT Norges arktiske universitet, 2015 (ISBN 978-82-996789-1-9). [Tilgjengelig fra: https://uit.no/Content/761437/cache=20222501121236/Popul%C3%A6rvitenskapelig_tidsskrift_ Korsen_e_det_med_helsa_di_2015.pdf].

Michalsen VL, Melhus M, Broderstad AR. Én av tre har metabolsk syndrom i samiske kjerneområder i Nord-Norge. SAMINORs blogg, 2020. [Tilgjengelig fra: https://uit.no/research/art?p_document_id=748583]